اطلاعات و صورت‌های مالی میاندوره‌ای

1. صورت‏‌هاي وضعيت مالي تلفيقي و جداگانه شرکت توليدي موتور، گيربکس و اکسل سايپا (سهامي خاص) به تاريخ 31 شهريور 1402 و صورت‌هاي سود و زيان، تغييرات در حقوق مالکانه و جريان‎هاي نقدي تلفيقي و جداگانه براي دوره مياني شش ماهه منتهي به تاريخ مزبور، همراه با يادداشت‌هاي توضيحي 1 تا 37 پيوست، مورد بررسي اجمالي اين سازمان قرار گرفته است. مسئوليت صورت‌هاي مالي ميان دوره‌اي با هيئت مديره شرکت است. مسئوليت اين سازمان، بيان نتيجه‌گيري درباره صورت‌هاي مالي ياد شده، براساس بررسي اجمالي انجام شده است.

2. به استثناي محدوديت‌‏‏ مندرج در بند 6، بررسي اجمالي اين سازمان براساس استاندارد بررسي اجمالي 2410، انجام شده است. بررسي اجمالي اطلاعات مالي ميان دوره‌اي شامل پرس و‌ جو، عمدتا از مسئولين امور مالي و حسابداري و به کارگيري روش‌هاي تحليلي و ساير روش‌هاي بررسي اجمالي است. دامنه بررسي اجمالي به مراتب محدودتر از حسابرسي صورت‌هاي مالي است و در نتيجه، اين سازمان نمي‎تواند اطمينان يابد از همه موضوعات مهمي که معمولا در حسابرسي قابل شناسايي است، آگاه مي‎شود و از اين رو، اظهار نظر حسابرسي ارائه نمي‌کند.

3. استانداردهاي حسابداري در خصوص تجديد ارزيابي بعدي دارايي‌هاي ثابت مشهود شامل زمين و ساختمان (يادداشت توضيحي 2-11)، به رغم تفاوت با اهميت ارزش منصفانه دارايي‌هاي تجديد ارزيابي شده با مبالغ دفتري آن‌ها رعايت نگرديده است. در صورت تعديل حساب‌ها سرفصل‌هاي دارايي‌هاي ثابت مشهود، مازاد تجديد ارزيابي و بدهي ماليات انتقالي به ترتيب به مبالغ 609ر32 ميليارد ريال، 749ر31 ميليارد ريال و 860 ميليارد ريال افزايش خواهند يافت.
4. به شرح يادداشت‌هاي توضيحي 29 و 8-1-27، ماليات عملکرد سال مالي قبل و دوره مورد گزارش بر اساس سود ابزاري محاسبه و منظور گرديده است. همچنين به موجب برگ‌هاي تشخيص و قطعي صادره بابت ماليات عملکرد سال‌هاي 1397 تا 1400 شرکت‌هاي فرعي سايپا آذربايجان، طراحي مهندسي و ساخت تجهيزات و ابزارآلات سايپا، صنايع لنت پارسيان پيشرو و شرکت سايپا‌پلوس جمعا مبلغ 151 ميليارد ريال مطالبه شده است که از بابت موارد فوق بدهي مالياتي در حساب‌ها منظور نشده است. علاوه بر اين به موجب برگ‌هاي تشخيص و قطعي صادره، بدهي ماليات‌ بر ارزش افزوده و حقوق (سال‌هاي 1392 و 1400) به ترتيب به مبالغ176 و 426 ميليارد ريال و جرايم ارزش افزوده و حقوق (سال‌هاي 1392 تا 1400) جمعا به مبلغ 989ر2 ميليارد ريال، به دليل اعتراض شرکت در حساب‌ها منظور نشده است. مضافا ماليات و عوارض بر ارزش افزوده سال مالي 1401 شرکت نيز تاکنون مورد رسيدگي واقع نشده است. با توجه به مراتب فوق و با در نظر گرفتن رويه سازمان امور مالياتي، احتساب بدهي بيشتر در حساب‌ها ضروري است، ليکن تعيين مبلغ آن در شرايط حاضر براي اين سازمان امکان پذير نيست.
5. به شرح يادداشت‌هاي توضيحي 16 و 17، سرفصل‌هاي دريافتني‌هاي تجاري و ساير دريافتني‌ها و پيش‌پرداخت‌ها شامل مبلغ 587ر1 ميليارد ريال اقلام راکد و سنواتي عمدتا مبلغ 445 ميليارد ريال طلب از فروشندگان خارجي بابت بهاي قطعات خريداري شده معيوب است (مغاير با مفاد قراردادهاي منعقده است) که تاکنون وصول نشده‌اند و صرفا مبلغ 760 ميليارد ريال کاهش ارزش در حساب‌ها منظور شده است. با توجه به مراتب فوق، هرچند احتساب کاهش ارزش بيشتر ضروري است، ليکن به دليل نبود اطلاعات و مدارک کافي ميزان تعديلات لازم براي اين سازمان مشخص نيست.
6. صورت تطبيق حساب‌هاي فيمابين با برخي شرکت‌هاي فرعي و وابسته و ساير اشخاص ازجمله شرکت‌هاي کروز، صنعت آفرين ماهان، پرتو فرازان آويژه کيميا و ايران دلکو تا تاريخ اين گزارش به اين سازمان ارائه نشده و اين سازمان نيز نتوانسته است از طريق اجراي ساير روش‌هاي حسابرسي آثار احتمالي ناشي از ارايه موارد فوق بر صورت‌هاي مالي مورد گزارش را تعيين کند. همچنين صورت تطبيق تهيه شده با برخي شرکت‌ها ازجمله شرکت‌هاي زامياد، ماليبل سايپا و سازه گستر سايپا داراي مبلغ 967 ميليارد ريال مغايرت بدهکار و 602 ميليارد ريال مغايرت بستانکار است. با توجه به مراتب فوق آثار احتمالي ناشي از دريافت صورت تطبيق‌ها و رفع مغايرت‌هاي فيمابين که بر صورت‌هاي مالي ضرورت خواهد يافت، در شرايط حاضر براي اين سازمان مشخص نيست.

7. براساس بررسي اجمالي انجام شده، به استثناي آثار موارد مندرج در بندهاي 3 تا 5 و همچنين به استثناي آثار تعديلاتي که احتمالا در صورت نبود محدوديت‏ مندرج در بند 6 ضرورت مي‏يافت، اين سازمان به مواردي که حاکي از عدم ارائه مطلوب صورت‌هاي مالي ياد شده، از تمام جنبه‏هاي با اهميت، طبق استانداردهاي حسابداري باشد، برخورد نکرده است.

8. همانگونه که در يادداشت توضيحي 2-36 افشا شده، طبق راي هيئت تجديد نظر، بدهي شرکت بابت حق بيمه سال‌هاي 1386 تا 1390 و 1398 جمعا به مبلغ 445ر6 ميليارد ريال تعيين شده است. در همين ارتباط پيگيري‎هاي شرکت، جهت رسيدگي مجدد و اعلام نظر نهايي هيئت ادامه دارد. همچنين مورد اشاره شده در يادداشت توضيحي 1-1-36 درخصوص تشکيل پرونده حقوقي عليه شرکت به مبلغ 117 هزار يورو تاکنون به نتيجه قطعي نرسيده است. پيامدهاي ناشي از موارد فوق، منوط به اعلام نظر نهايي مراجع ذيربط است.

9. مبلغ 816 ميليارد ريال از خريدهاي داخلي با مشخصات و در بازه‌هاي زماني مشابه، با نرخ‌هاي متفاوت از بازار آزاد خريداري شده است. ضمن اينکه بابت هزينه‌هاي گارانتي و اوراق گواهي مولد توليد، جمعا مبلغ 168ر3 ميليارد ريال به شرکت تحميل شده است.