اطلاعات و صورت‌های مالی

1. صورتهاي مالي تلفيقي گروه و شرکت شاهد (سهامي عام) شامل ترازنامه‌ها به تاريخ 31خرداد 1398 و صورتهاي سود و زيان و جريان وجوه نقد براي سال مالي منتهي به تاريخ مزبور و يادداشتهاي توضيحي 1 تا 36 توسط اين سازمان، حسابرسي شده است.

2. مسئوليت تهيه صورتهاي مالي ياد شده طبق استانداردهاي حسابداري، با هيئت‌مديره شرکت است. اين مسئوليت شامل طراحي، اعمال و حفظ کنترلهاي داخلي مربوط به تهيه صورتهاي مالي است به گونه‌اي که اين صورتها، عاري از تحريف بااهميت ناشي از تقلب يا اشتباه باشد.

3. مسئوليت اين سازمان، اظهارنظر نسبت به صورتهاي مالي ياد شده براساس حسابرسي انجام شده طبق استانداردهاي حسابرسي است. استانداردهاي مزبور ايجاب مي‌کند اين سازمان الزامات آئين رفتار حرفه‌اي را رعايت و حسابرسي را به گونه‌اي برنامه‌ريزي و اجرا کند که از نبود تحريف بااهميت در صورتهاي مالي، اطمينان معقول کسب شود. حسابرسي شامل اجراي روشهايي براي کسب شواهد حسابرسي درباره مبالغ و ديگر اطلاعات افشا شده در صورتهاي مالي است. انتخاب روشهاي حسابرسي، به قضاوت حسابرس، از جمله ارزيابي خطرهاي تحريف با اهميت ناشي از تقلب يا اشتباه در صورتهاي مالي، بستگي دارد. براي ارزيابي اين خطرها، کنترلهاي داخلي مربوط به تهيه و ارائه صورتهاي مالي به منظور طراحي روشهاي حسابرسي مناسب شرايط موجود، و نه به قصد اظهارنظر نسبت به اثربخشي کنترلهاي داخلي واحد تجاري، بررسي مي‌شود. حسابرسي همچنين شامل ارزيابي مناسب بودن رويه‌هاي حسابداري استفاده شده و معقول بودن برآوردهاي حسابداري انجام شده توسط هيئت‌ مديره و نيز ارزيابي کليت ارائه صورتهاي مالي است. اين سازمان اعتقاد دارد که شواهد حسابرسي کسب شده، براي اظهارنظر مشروط نسبت به صورتهاي مالي تلفيقي گروه و اظهار نظر نسبت به صورتهاي مالي شرکت اصلي، کافي و مناسب است. همچنين اين سازمان مسئوليت دارد ضمن ايفاي وظايف بازرس قانوني، موارد لازم و نيز موارد عدم رعايت الزامات قانوني مقرر در اصلاحيه قانون تجارت و مفاد اساسنامه شرکت را به مجمع عمومي عادي صاحبان سهام گزارش کند.

4. سرفصل‌ دريافتني‏هاي تجاري و غيرتجاري و پيش‎پرداختهاي شرکتهاي فرعي گروه (يادداشت‏هاي توضيحي 5 و 7 صورتهاي مالي) شامل مبلغ 182 ميليارد ريال اقلام راکد و سنواتي (عمدتا طلب از دانشگاه علوم پزشکي تبريز به مبلغ 79 ميليارد ريال و شرکت احيا ذوب اصفهان به مبلغ 16 ميليارد ريال در شرکت فرعي اسپيد شاهد) مي‏باشدکه پيگيري‏هاي انجام شده، شامل دعاوي حقوقي درخصوص برخي از موارد، منجر به وصول يا تسويه آنها نشده و از اين بابت ذخيره مطالبات مشکوک الوصول نيز در حسابها منظور نگرديده است، همچنين سرفصل پرداختني‏هاي تجاري و غيرتجاري شرکتهاي فرعي (يادداشت‏ توضيحي 12 صورتهاي مالي) شامل مبلغ 87 ميليارد ريال مانده حسابهاي راکد و انتقالي از سنوات قبل مي‏باشد که اقدامي جهت تعيين تکليف آنها صورت نپذيرفته است. با توجه به مراتب فوق هرچند تعديل حسابها از بابت موارد فوق ضروريست، ليکن به دليل عدم دسترسي به اطلاعات و مستندات کافي، تعيين ميزان آن در شرايط حاضر براي اين سازمان ميسر نمي‏باشد.
5. بشرح يادداشت‏هاي توضيحي 6 و 7 صورتهاي مالي، سرفصل موجودي مواد و کالا و پيش پرداختهاي گروه به ترتيب شامل مبالغ 175 و 100 ميليارد‌ ريال مربوط به بهاي تمام شده 494 دستگاه خودپرداز و پيش‎پرداخت خريد 600 دستگاه خودپرداز توسط شرکت فرعي سرمايه‎گذاري سعدي از شرکت ايران نارا مي‎باشد که به دليل اختلافات مالي، مشارکت در واردات کالا متوقف گرديده و تسويه حساب صورت نگرفته و طرفين عليه يکديگر طرح دعوي نموده‏اند که تاکنون نتيجه قطعي آن مشخص نشده است. با توجه به موارد مذکور هر چند اعمال تعديلاتي از اين بابت ضروري بوده ليکن تعيين ميزان آن در شرايط حاضر براي اين سازمان مقدور نمي‎باشد.
6. پاسخ تائيديه‎هاي درخواستي درخصوص سرفصل‏هاي دريافتني‎هاي تجاري و غيرتجاري به مبلغ 213 ميليارد ريال، موجودي کالاهاي اماني ما نزد ديگران به مبلغ 17 ميليارد ريال و پرداختني‌هاي تجاري و غيرتجاري به مبلغ 178 ميليارد ريال (تماما مربوط به شرکتهاي فرعي) واصل نشده است و اين سازمان از طريق ساير روشهاي حسابرسي نتوانسته مبالغ مزبور را اثبات نمايد. با توجه به مراتب فوق هرگونه تعديلات احتمالي که در صورت دريافت پاسخ تائيديه‎هاي واصل نشده بر صورتهاي مالي مورد گزارش ضرورت خواهد يافت، براي اين سازمان مشخص نمي‎باشد.
7. در سال مالي 1394، سهام شرکت فرعي فروشگاههاي آزاد شاهد در شرکت توسعه تجارت بهمن سرو (قبل از بهره برداري)، همراه با سهام شرکاي ديگر، به آقاي منوچهر گلچين واگذار گرديده و طبق شرايط فروش، احداث و تکميل ساختمان و تاسيسات کارخانه و خريد و نصب ماشين آلات شرکت توسعه تجارت بهمن سرو، جزو تعهدات فروشندگان در قبال خريدار بوده وشرکت فروشگاههاي شاهد طرف اصلي معامله با خريدار مي باشد. طبق قرارداد مشارکت فيمابين شرکت فروشگاههاي آزاد شاهد و شرکاء (شرکتهاي توتون و تنباکو طلاي قشم و برگ سبز توتون آريا) انجام بخشي از امور ياد شده بعهده شرکا بوده که طبق شواهد موجود تاکنون در قبال خريدار ايفا نگرديده است. با توجه به مورد فوق و عدم ارائه مستندات لازم درخصوص انتقال سهام به خريدار، گزارشات کارشناس رسمي دادگستري درخصوص ارزيابي سهام شرکت، عدم وصول مطالبات موضوع قرارداد به مبلغ 29/3 ميليارد ريال (يادداشت توضيحي 1-5 صورتهاي مالي) و عدم تعيين تکليف حسابهاي پرداختني به شرکاي يادشده به شرح يادداشت توضيحي 1-12صورتهاي مالي و تضامين ارائه شده به سازمان امور مالياتي و گمرک زنجان توسط گروه بابت واردات ماشين‏آلات، قطعيت معامله مذکور و تعديلات احتمالي ناشي از موارد فوق براي اين سازمان مشخص نگرديده است.

8. به نظر اين سازمان، به استثناي آثار موارد مندرج در بندهاي 4 و 5 و همچنين به استثناي آثار احتمالي موارد مندرج در بندهاي 6 و 7، صورتهاي مالي يادشده در بالا، وضعيت مالي گروه در تاريخ 31 خرداد ماه 1398 و عملکرد مالي و جريانهاي نقدي گروه را براي سال مالي منتهي به تاريخ مزبور، از تمام جنبه‏هاي با اهميت، طبق استانداردهاي حسابداري، به نحو مطلوب نشان مي‏دهد.

9. به نظر اين سازمان، صورتهاي مالي ياد شده در بالا، وضعيت مالي شرکت شاهد (سهامي عام) در تاريخ 31 خرداد ماه 1398 و عملکرد مالي و جريانهاي نقدي آن را براي سال مالي منتهي به تاريخ مزبور، از تمام جنبه‏ هاي با اهميت، طبق استانداردهاي حسابداري، به نحو مطلوب نشان مي‏ دهد.

10. اظهارنظر اين سازمان در اثر مفاد بند هاي زير، مشروط نشده است: 10-1- بشرح يادداشت توضيحي 4-6 صورتهاي مالي، موجودي مواد و کالاي گروه شامل مبلغ 184 ميليارد ريال مازاد وجه پرداختي به شهرداري منطقه يک تهران جهت خريد تراکم برج آسمان مي¬باشد که طبق توافق‌نامه با شهرداري مزبور، تسويه مطالبات فوق منوط به کارسازي و تهاتر در همان پلاک ثبتي و تعيين تکليف نهايي توسط کميسيون حل اختلاف شهرداري مي‌باشد. تا تاريخ اين گزارش زمان و نحوه استفاده از مجوز مزبور مشخص نشده است و بازيافت آن منوط به توافق نهايي با شهرداري منطقه مي‏باشد.
10. 10-2-همانگونه که در يادداشت توضيحي 1-2-6 صورت‌هاي مالي منعکس شده است براساس قرارداد مورخ 1390/6/29، منعقده با آقاي عليرضا ستاري بعنوان فروشنده، در ازاي انتقال شش دانگ يک قطعه باغ، معروف به باغ لبناني به ارزش کارشناسي 248 ميليارد ريال (به عنوان آورده شرکت فرعي فرآوري و توسعه ابنيه شاهد- 67%) و 23 باب مغازه در بازار استيل ايرانيان به بهاي کارشناسي 120 ميليارد ريال (به عنوان آورده شرکت شاهد-33%)، فروشنده در قبال خريداران فوق متعهد گرديده ظرف مدت 15 ماه نسبت به تکميل و تحويل پروژه هوافضا- نوبنياد و پروژه امام علي - گلچين جنوبي اقدام نمايد، ليکن طبق شواهد موجود تا تاريخ اين گزارش اين امر صورت نگرفته و اقدامات حقوقي شرکت در جريان است.
10. 10-3-بشرح يادداشت توضيحي 1-27 صورتهاي مالي، طي سال مالي مورد گزارش مبلغ 29 ميليارد ريال به عنوان پيش پرداخت خريد 15 هزار تن بنزين، توسط شرکت فرعي هرمز انرژي به شرکت emir oil کشور ترکمنستان پرداخت شده که به دليل عدم ايفاي تعهدات فروشنده، براساس صورتجلسه هيئت مديره شرکت فرعي هرمز انرژي تحت عنوان خسارت به حساب زيان شرکت فرعي مزبور منظور شده است.
10. 10-4-توجه مجمع عمومي را به موارد مطروحه درخصوص سرمايه‏گذاري‏هاي انجام شده در پروژه منطقه ويژه اقتصادي نمين و تملک اراضي آن (توصيف شده در يادداشت توضيحي 3-3-6)، توقف فعاليت شرکت فرعي فروشگاههاي آزاد شاهد (يادداشت توضيحي 7-6)، لزوم تاييد صلاحيت خريداران شرکت کارگزاري نماد شاهدان از سوي سازمان بورس و اوراق بهادار جهت انتقال رسمي سهام فروخته شده (يادداشت توضيحي 1-5-22) و بدهي‏هاي احتمالي گروه بابت دو فقره دعوي حقوقي عليه شرکت فرعي پاداد و ماليات و عوارض ارزش افزوده سنوات گذشته شرکت فرعي بازرگاني فلزات شاهد و شرکت فرعي فروشگاههاي آزاد شاهد (يادداشت توضيحي 32) جلب مي نمايد.

11. مسئوليت "ساير اطلاعات" با هيئت‌مديره شرکت است. "ساير اطلاعات" شامل اطلاعات موجود در گزارش تفسيري مديريت است. اظهار نظر اين سازمان نسبت به صورتهاي مالي، در برگيرنده اظهارنظر نسبت به "ساير اطلاعات" نيست و نسبت به آن هيچ‎ نوع اطميناني اظهار نمي‎شود. در ارتباط با حسابرسي صورتهاي مالي، مسئوليت اين سازمان مطالعه "ساير اطلاعات" به ‌منظور شناسايي مغايرتهاي با اهميت آن با صورتهاي مالي يا با اطلاعات کسب شده در فرآيند حسابرسي و يا تحريفهاي با اهميت است. در صورتيکه اين سازمان به اين نتيجه برسد که تحريف با اهميتي در "ساير اطلاعات" وجود دارد، بايد اين موضوع را گزارش کند. در اين خصوص به استثناي آثار موارد مندرج در بندهاي 4 الي 7، نکته قابل گزارش ديگري در مورد گزارش تفسيري مديريت وجود ندارد.

12. نظر مجمع عمومي صاحبان سهام را به اين نکته جلب مي‌نمايد که سود قابل تخصيص طبق صورتهاي مالي تلفيقي گروه (قابل انتساب به سهامداران شرکت اصلي) به ميزان 191 ميليارد ريال کمتر از سود قابل تقسيم طبق صورتهاي مالي شرکت شاهد (سهامي عام) است. از اين رو هنگام تصميم‌گيري نسبت به تقسيم سود سهام، به منظور جلوگيري از تقسيم منافع موهوم توجه به اين موضوع و موارد مندرج در بندهاي اين گزارش اهميت دارد.
13. توجه مجمع عمومي را درخصوص عملکرد شرکت‏هاي فرعي به موارد زير جلب مي‏نمايد: 13-1-نتيجه عمليات شرکت فرعي بازرگاني شاهد در سال مالي مورد گزارش منجر به زيان عملياتي به مبلغ 63 ميليارد ريال گرديده و فعاليت شرکت فرعي مولد نيرو شاهد (يادداشت توضيحي 2-1-11 صورتهاي مالي) متوقف بوده و تامين منابع مالي جهت اجراي پروژه ساخت نيروگاه برق فراهم نشده است‏‏. همچنين املاک خريداري شده شرکت فرعي عمران و توسعه شاهد جهت سرمايه گذاري، به دليل مشکلات ناشي از عدم اخذ مجوز ساخت و تغيير کاربري از باغ به مسکوني (زمين پونک و زمين کرمانشاه) و وجود معارض در املاک بهدشت چمستان، قزوين و قلعه وکيل آباد مشهد و همچنين عدم اخذ سند مالکيت 18 هکتار از زمين‌هاي جلفا و ساختمان فاطمي به نام شرکت، مورد استفاده قرار نگرفته است.
13. 13-2-بشرح يادداشت توضيحي 2-4-1-5، در سال 1394 توسط شرکت فرعي فرآوري و توسعه ابنيه شاهد بخشي از املاک به مبلغ 218 ميليارد ريال به سازمان املاک و مستغلات شهرداري تهران واگذار گرديده است که تسويه طلب مذکور بايد از محل معرفي املاک در سطح شهر تهران صورت پذيرد، ليکن تاکنون مکاتبات انجام شده به نتيجه قطعي نرسيده است.
14. 14 -موارد عدم رعايت الزامات قانوني در اصلاحيه قانون تجارت بشرح زير است: 14-1-مفاد ماده 240 اصلاحيه قانون تجارت در خصوص پرداخت سود سهام حداکثر ظرف 8 ماه پس از تاريخ تصويب مجمع عمومي صاحبان سهام.
14. 14-2-پيگيريهاي شرکت جهت انجام تکاليف مقرر در مجمع عمومي عادي ساليانه مورخ 1397/7/29 صاحبان سهام، با توجه به مطالب مندرج در بندهاي 4، 5، 1-10، 1-13و 17 اين گزارش و موارد زير به نتيجه قطعي نرسيده است: الف-تعيين تکليف وضعيت شرکت‏هاي متوقف و فاقد بازدهي (موضوع يادداشت توضيحي 2-8 صورتهاي مالي). ب-اخذ اسناد مالکيت املاک فروخته شده و انتقال آن به ذينفع‏ها جهت وصول مطالبات سنواتي از خريداران املاک. ج- دريافت يا تسويه مطالبات از شرکتهاي فرعي بابت سود سهام سنوات قبل. د- دريافت اسناد مالکيت ساختمان اداري و تجاري امين در مشهد مقدس (خريداري شده از شهرداري مشهد در سال 1391). هـ-پيگيري درخصوص شکايت فرودگاه بين‎المللي شهيد بهشتي اصفهان از شرکت خدمات فرودگاهي شاهد (موضوع يادداشت توضيحي 1-32).
15. معاملات مندرج در يادداشت توضيحي 3-34 صورتهاي مالي، بعنوان کليه معاملات مشمول ماده 129 اصلاحيه قانون تجارت که طي سال مالي مورد گزارش انجام شده و توسط هيئت مديره به اطلاع اين سازمان رسيده، مورد بررسي قرار گرفته است. درمورد معاملات مذکور، مفاد ماده فوق مبني بر کسب مجوز از هيئت‎ مديره و عدم شرکت مدير ذينفع در راي‌گيري رعايت شده است. ليکن به نظر اين سازمان، معاملات مذکور از لحاظ شرايط تسويه آنها، عمدتا براساس روابط خاص فيمابين شرکتهاي گروه صورت گرفته است.
16. گزارش هيئت‌ مديره درباره فعاليت و وضع عمومي شرکت، موضوع ماده 232 اصلاحيه قانون تجارت، که به منظور تقديم به مجمع عمومي عادي صاحبان سهام تنظيم گرديده، مورد بررسي اين سازمان قرار گرفته است. با توجه به رسيدگيهاي انجام شده و در نظر گرفتن موارد مندرج در اين گزارش، نظر اين سازمان به موارد با اهميتي که حاکي از مغايرت اطلاعات مندرج در گزارش مذکور با اسناد و مدارک ارائه شده از جانب هيئت ‌مديره باشد، جلب نشده است.
17. ضوابط و مقررات وضع شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار بشرح زير رعايت نگرديده است: -افشاي صورتهاي مالي و گزارش تفسيري مياندوره‎اي 6 ماهه حسابرسي شده (تلفيقي و شرکت اصلي) و صورتهاي مالي ميان دوره‎اي حسابرسي شده شرکتهاي تحت کنترل در مهلت‏هاي مقرر (بندهاي 4 و 10 ماده 7 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). -افشاي اطلاعات 3، 6، 9 و 12 ماهه پرتفوي سرمايه‎گذاري‎هاي شرکت تحت کنترلي که فعاليت اصلي آن سرمايه‎گذاري در اوراق بهادار مي‎باشد، حداکثر 5 روز کاري پس از پايان دوره سه ماهه (بند 3-10 ماده 7 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). -پرداخت سود سهام سنوات قبل ظرف مهلت مقرر قانوني (ماده 5 دستورالعمل انضباطي). -رعايت شناور بودن حداقل 20 درصد از سهام شرکت (توضيح اينکه سهام شناور شرکت در تاريخ ترازنامه حدود 15 درصد مي‎باشد). -رعايت کامل مفاد دستورالعمل حاکميت شرکتي شرکتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ابلاغي مورخ 12 آبان 1397 سازمان در مواردي مانند تشکيل کميته انتصابات، ايجاد دبيرخانه مستقل هيئت ‎مديره، تصويب منشور هيئت ‎مديره و درج اطلاعات مربوط به اعضاي هيئت‎ مديره و مديران اصلي و گزارش‎هاي مالي در پايگاه اينترنتي شرکت.
18. در اجراي ماده 33 دستورالعمل اجرايي مبارزه با پولشويي توسط حسابرسان، رعايت مفاد قانون مبارزه با پولشوئي و آئين‌نامه‌ها و دستورالعملهاي اجرايي مرتبط، در چارچوب چک ليستهاي ابلاغي مرجع ذيربط و استانداردهاي حسابرسي، توسط اين سازمان مورد ارزيابي قرار گرفته است. در اين خصوص، اين سازمان به موارد با اهميتي حاکي از عدم رعايت قوانين و مقررات ياد شده برخورد نکرده است.