اطلاعات و صورت‌های مالی میاندوره‌ای

1. ترازنامه بانک قرض‌الحسنه رسالت (سهامي عام) در تاريخ 31 شهريور 1399 و صورت‌هاي سود و زيان، تغييرات در حقوق صاحبان سهام و جريان‌‌ وجوه نقد آن براي دوره مياني شش ماهه منتهي به تاريخ مزبور، همراه با يادداشت‌هاي توضيحي 1 تا 46 پيوست، مورد بررسي اجمالي اين مؤسسه قرار گرفته است. مسئوليت صورت‌هاي مالي ميان‌دوره‌اي با هيئت‌مديره بانک است. مسئوليت اين مؤسسه، بيان نتيجه‌گيري درباره صورت‌هاي مالي ياد شده براساس بررسي اجمالي انجام شده است.1. ترازنامه بانک قرض‌الحسنه رسالت (سهامي عام) در تاريخ 31 شهريور 1399 و صورت‌هاي سود و زيان، تغييرات در حقوق صاحبان سهام و جريان‌‌ وجوه نقد آن براي دوره مياني شش ماهه منتهي به تاريخ مزبور، همراه با يادداشت‌هاي توضيحي 1 تا 46 پيوست، مورد بررسي اجمالي اين مؤسسه قرار گرفته است. مسئوليت صورت‌هاي مالي ميان‌دوره‌اي با هيئت‌مديره بانک است. مسئوليت اين مؤسسه، بيان نتيجه‌گيري درباره صورت‌هاي مالي ياد شده براساس بررسي اجمالي انجام شده است.

2. به استثناي محدوديت‌هاي مندرج در بندهاي 3 تا 6، بررسي اجمالي اين مؤسسه براساس "استاندارد بررسي اجمالي 2410"، انجام شده است. بررسي اجمالي اطلاعات مالي ميان‌دوره‌اي شامل پرس و جو، عمدتا از مسئولين امور مالي و حسابداري، بکارگيري روش‌هاي تحليلي و ساير روش‌هاي بررسي اجمالي است. دامنه بررسي اجمالي به مراتب محدودتر از حسابرسي صورت‌هاي مالي است و در نتيجه، اين مؤسسه نمي‌تواند اطمينان يابد از همه موضوعات مهمي که معمولا در حسابرسي قابل شناسايي است، آگاه مي‌شود و از اين‌رو، اظهارنظر حسابرسي ارائه نمي‌کند.2. به استثناي محدوديت‌هاي مندرج در بندهاي 3 تا 6، بررسي اجمالي اين مؤسسه براساس "استاندارد بررسي اجمالي 2410"، انجام شده است. بررسي اجمالي اطلاعات مالي ميان‌دوره‌اي شامل پرس و جو، عمدتا از مسئولين امور مالي و حسابداري، بکارگيري روش‌هاي تحليلي و ساير روش‌هاي بررسي اجمالي است. دامنه بررسي اجمالي به مراتب محدودتر از حسابرسي صورت‌هاي مالي است و در نتيجه، اين مؤسسه نمي‌تواند اطمينان يابد از همه موضوعات مهمي که معمولا در حسابرسي قابل شناسايي است، آگاه مي‌شود و از اين‌رو، اظهارنظر حسابرسي ارائه نمي‌کند.

3. ساير دارايي‌ها و ساير حساب‌هاي دريافتني در تاريخ ترازنامه، به شرح يادداشت‌هاي توضيحي 1-18 و 1-1-14 صورت‌هاي مالي پيوست‌، شامل مبلغ 28,732 ميليارد ريال مانده حساب‌هاي في‌مابين با صندوق‌هاي قرض‌الحسنه منتقل شده به بانک (مبلغ 27,902 ميليارد ريال مربوط به صندوق‌هاي قرض‌الحسنه رسالت و مبلغ 830 ميليارد ريال مربوط به ساير صندوق‌ها) مي‌باشد که در پي سامان‌دهي و انتقال عمليات و برخي از حساب‌هاي صندوق‌هاي مزبور براساس تفاهم‌نامه‌هاي منعقده ايجاد شده است. در اين‌خصوص موارد زير قابل ذکر مي‌باشد: 3-1 مانده مطالبات از صندوق‌هاي قرض‌الحسنه رسالت به مبلغ 27,902 ميليارد ريال مربوط به انتقال سپرده‌ها، تسهيلات، بدهي‌ها، کارمزد مطالبه شده در دوره مالي مورد گزارش و سال‌هاي گذشته (جمعا به مبلغ 2,589 ميليارد ريال) و همچنين مبلغ 1,245 ميليارد ريال وجوه پرداختي به نيابت از صندوق قرض‌الحسنه رسالت کرمان بوده که به شرح يادداشت توضيحي 1-1-18 صورت‌هاي مالي افشا شده است. در سال مالي گذشته، به‌منظور تسويه مطالبات مزبور، صلح‌نامه‌اي في‌مابين هيئت‌ تصفيه صندوق قرض‌الحسنه رسالت کرمان به‌عنوان "مصالح" و شرکت جهاد نصر کرمان به‌ عنوان "متصالح" بابت صلح تمام دارايي‌هاي مادي و معنوي شرکت فولاد کرمان با کليه متعلقات، توابع قانوني و عرفي منعقد گرديده است. در اين‌خصوص، جهت تسويه مانده بدهي صندوق قرض‌الحسنه رسالت کرمان به بانک، تعداد 12 فقره چک به صورت سالانه جمعا به مبلغ 19,660 ميليارد ريال در وجه بانک صادر گرديده است که مبلغ 300 ميليارد ريال آن تا تاريخ اين گزارش وصول شده است. براساس صلح‌نامه مزبور مقرر گرديد مهلت چک‌‌هاي صادره مزبور در صورت بروز حوادثي همچون بحران‌هاي اقتصادي مالي و تحريم‌‌هاي خارجي که خارج از اختيار طرفين باشد، بنا به صلاحديد و توافق طرفين تمديد گردد. همچنين، در قبال مطالبات مذکور مقرر گرديد عرصه محل فعاليت مال‌الصلح به‌عنوان وثيقه و حسن انجام تعهدات "متصالح" نزد "مصالح" تسليم گردد، ليکن مراحل اخذ وثايق مزبور در جريان است. 3-2. مانده حساب فوق شامل مبلغ 830 ميليارد ريال مانده مطالبات از ساير صندوق‌هاي قرض‌الحسنه مي‌باشد که عمدتا از سنوات قبل ايجاد شده است. امکان ارسال تأييديه‌هاي مستقل درخواستي اين مؤسسه ميسر نشده و به‌دليل در جريان بودن مذاکرات مربوط به تسويه حساب با صندوق‌هاي مزبور، صورت‌تطبيق حساب‌هاي في‌مابين تهيه نشده است. همچنين، مستندات لازم براي حصول اطمينان از پذيرش مبالغ منظور شده به حساب صندوق‌هاي مذکور شامل کارمزدها و هزينه مطالبات مشکوک‌الوصول به اين مؤسسه ارائه نشده است. افزون بر اين، با وجود انتقال رسمي و ثبت انتقال بخشي از اموال غيرمنقول از صندوق‌ها به بانک به مبلغ 343 ميليارد ريال در دوره مالي مورد گزارش به شرح يادداشت توضيحي 2-15 صورت‌هاي مالي، حصول اطمينان از صحت مبلغ ثبت شده در حساب‌ها، براي اين مؤسسه ميسر نشده است. با توجه به مراتب فوق، به دليل نامشخص بودن ماهيت، نحوه، زمان تسويه، نرخ تنزيل بخشي از مطالبات، ارزش مورد توافق اموال انتقالي و اسناد دريافتني مذکور و عدم احتساب هرگونه ذخيره مطالبات مشکوک‌الوصول، تعيين آثار تعديلات احتمالي که در صورت رفع موارد ياد شده، بر صورت‌هاي مالي ضرورت مي‌يافت، براي اين مؤسسه امکان‌پذير نمي‌باشد.
4. همانگونه که در يادداشت توضيحي 1-2-38 صورت‌هاي مالي درج گرديده، براساس مقررات و رويه‌هاي معمول بانک مرکزي، بابت اضافه برداشت، وجه‌التزام به ميزان 34 درصد مانده بدهي تسويه نشده از بانک‌ها مطالبه مي‌گردد. در اين‌خصوص براساس پاسخ تأييديه مستقل دريافتي از بانک مرکزي، مبلغ 5,841 ميليارد ريال وجه التزام محاسبه و به بانک اعلام شده است. همچنين در سال‌هاي قبل مبلغ 490 ميليارد ريال بابت اضافه برداشت از حساب‌هاي بانک توسط بانک مرکزي برداشت شده است. بانک مبلغ مزبور را به‌عنوان مطالبات از بانک مرکزي در دفاتر منعکس نموده، ليکن مبلغ مزبور به تأييد بانک مرکزي نرسيده است. مديريت بانک با توجه به اينکه مبالغ مزبور عمدتا پس از انتقال تکليفي تعدادي از صندوق‌هاي قرض‌الحسنه به بانک و لزوم تأمين وجوه مربوط به سپرده‌گذاران صندوق‌هاي مزبور در حساب‌ها ايجاد گرديده، هيچگونه ذخيره‌‌اي را از اين بابت در حساب‌ها منظور ننموده است. با توجه به مراتب فوق و مذاکرات انجام‌شده با بانک مرکزي، تعيين آثار تعديلات احتمالي که در صورت رفع مورد اشاره شده نسبت به صورت‌هاي مالي ضرورت خواهد يافت، براي اين مؤسسه امکان‌پذير نمي‌باشد.
5. همانگونه که در يادداشت توضيحي 3-15 صورت‌هاي مالي درج گرديده، در سال‌هاي قبل به استناد قرارداد منعقده، بانک 87 سهم مشاع از يکصد سهم دو قطعه زمين جمعا به متراژ 580 متر مربع همراه با بناي احداثي در آن‌ها را به مبلغ 915 ميليارد ريال خريداري نموده است. اگرچه در قرارداد مزبور به مواردي نظير حقوق صنفي، کسبي و سرقفلي اين املاک به عنوان بخشي از دارايي‌هاي مورد معامله اشاره گرديده، ليکن، اينگونه موارد از املاک مورد معامله تنظيم شده در سند رسمي در دفترخانه ثبت اسناد رسمي، به صراحت مستثني گرديده و تاکنون نيز مدارکي بابت انتقال آن به اين مؤسسه ارائه نشده است. همچنين، براساس تأييديه دريافتي از مديريت حقوقي بانک به‌دليل ادعاي بانک تجارت مبني بر خروج املاک مزبور از رهن آن بانک برخلاف مقررات قانوني، دستور ممنوعيت نقل و انتقال آن توسط بازپرس مربوطه صادر شده است. به‌علاوه، همانگونه که در يادداشت توضيحي 2-1-14 صورت‌هاي مالي افشاء شده است، براساس مکاتبه قضايي سرپرست اجراي احکام دادسراي کارکنان دولت استان تهران معادل مبلغ 280 ميليارد ريال، اوراق مشارکت دولتي بانک، بابت قرار تأمين خواسته، توقيف شده که با توجه به سررسيد اوراق مزبور در سال گذشته اصل و سود تحقق يافته اوراق مزبور جمعا به مبلغ 354 ميليارد ريال در ساير حساب‌هاي دريافتني طبقه‌بندي شده، ليکن مکاتبات و پيگيري‌هاي بانک تاکنون منجر به رفع توقيف اوراق ياد شده و وصول آن نگرديده است. با توجه به مراتب فوق، تعيين آثار تعديلات احتمالي که در صورت رفع موارد اشاره شده نسبت به صورت‌هاي مالي ضرورت خواهد يافت، براي اين مؤسسه امکان‌پذير نمي‌باشد.
6. يادداشت‌هاي توضيحي 13 و 14 صورت‌هاي مالي به‌ترتيب شامل مطالبات سنواتي از شرکت‌هاي وابسته به مبلغ 184 ميليارد ريال (شامل مبلغ 104 ميليارد ريال پرداختي به شرکت گنبد کوير کريمان) و مطالبات از باشگاه ورزشي پرسپوليس، هزينه‌هاي دادرسي و سوءاستفاده‌هاي کارکنان جمعا به‌مبلغ 127 ميليارد ريال مي‌باشد. مستندات و دلايل مربوط به پرداخت به شرکت ساختماني گنبد کوير کريمان و همچنين نحوه تسويه و بازيافت ساير مبالغ مزبور به اين مؤسسه ارائه نشده است. بنابراين، نتيجه‌گيري درخصوص نحوه بازيافت اين مبالغ و طبقه‌بندي آن‌ها به‌عنوان مطالبات براي اين مؤسسه ميسر نشده است.
7. براساس رويه مورد استفاده در بانک، بخشي از درآمد کارمزد تسهيلات قرض‌الحسنه اعطايي به مشتريان به‌شرح يادداشت توضيحي 28 صورت‌هاي مالي مربوط به تسهيلات قرض‌الحسنه انتقالي از صندوق‌هاي قرض‌الحسنه سامان‌دهي شده مي‌باشد که بدون در نظر گرفتن نوع طبقه مطالبات آن، ميزان وثايق و تضامين مشتري در حساب‌ها شناسايي گرديده است. افزون بر اين، درآمد کارمزد سال نخست تسهيلات ازدواج تا پايان ماه اول و درآمد تسهيلات اعطايي از محل وجوه اداره شده و قرض‌الحسنه ويژه به‌صورت نقدي شناسايي شده است. هر چند اعمال تعديلات از بابت موارد مذکور ضروري است، ليکن تعيين مبلغ دقيق آن به دليل گستردگي عمليات و عدم دسترسي به اطلاعات لازم، براي اين مؤسسه امکان‌پذير نيست.
8. نحوه شناسايي درآمد کارمزد خدمات پيام کوتاه در يادداشت توضيحي 28 صورت‌هاي مالي افشا گرديده است. تا تاريخ اين گزارش، مبلغ 94 ميليارد ريال از مطالبات مربوط به درآمد کارمزد خدمات پيام کوتاه عمدتا از سال‌هاي گذشته به شرح يادداشت توضيحي 2-14 صورت‌هاي مالي وصول نشده است. هرچند اعمال تعديلات از اين بابت ضروري است، ليکن تعيين مبلغ دقيق آن براي اين مؤسسه امکان‌پذير نشده است.
9. همانگونه که در يادداشت توضيحي 2-2-38 صورت‌هاي مالي افشاء گرديده، حساب‌هاي بانک براي سال مالي 1397 در حال رسيدگي بيمه‌اي مي‌باشد. همچنين، حساب‌هاي بانک براي سال‌ مالي 1398 و دوره مياني شش ماهه منتهي به 31 شهريور 1399 تاکنون مورد رسيدگي بيمه‌اي توسط سازمان تأمين اجتماعي قرار نگرفته است. با توجه به سوابق بيمه‌اي و رويه سازمان تأمين اجتماعي در رسيدگي‌هاي بيمه‌اي انجام شده در بانک، اعمال تعديلات از بابت دوره‌هاي مذکور ضروري است، ليکن تعيين ميزان دقيق آن، پس از رسيدگي و اظهارنظر نهايي سازمان تأمين اجتماعي تعيين خواهد گرديد.
10. الزامات مقرر در استانداردهاي حسابداري درخصوص افشاي مناسب ريسک‌ها شامل ريسک‌هاي اعتباري، نقدينگي و بازار رعايت نشده است.

11. براساس بررسي اجمالي انجام شده، به استثناي آثار احتمالي موارد مندرج در بندهاي 3 تا 6 و همچنين، به استثناي آثار موارد مندرج در بندهاي 7 تا 10، اين مؤسسه به موردي که حاکي از عدم ارائه مطلوب صورت‌هاي مالي ياد شده، از تمام جنبه‌هاي بااهميت، طبق استانداردهاي حسابداري باشد، برخورد نکرده است.

12. موارد زير بدون مشروط نمودن نتيجه‌گيري اين مؤسسه، به اطلاع مي‌رسد: 12-1. همانگونه که در يادداشت توضيحي 3-5-42 صورت‌هاي مالي درج گرديده، نسبت کفايت سرمايه بانک در پايان دوره مالي مورد گزارش، منفي 0/16 درصد (بدون اعمال اصلاحات مورد لزوم) بوده که نسبت به حد نصاب 8 درصدي دستورالعمل ابلاغي بانک مرکزي داراي تفاوت قابل‌ملاحظه‌اي است. افزون بر اين، همانگونه که در يادداشت توضيحي 2-15 صورت‌هاي مالي افشاء شده است، بانک در دوره مالي مورد گزارش اقدام به تحصيل ملک کهريزک از شرکت گنبد کوير کريمان به مبلغ 140 ميليارد ريال نموده است. با توجه به تحصيل ملک مزبور، نسبت خالص دارايي‌هاي ثابت بانک، از 6,218 درصد به 6,298 درصد افزايش يافته است. (حدنصاب مندرج در دستورالعمل بانک مرکزي حداکثر 75 درصد مي‌باشد). همچنين با توجه به فزوني زيان انباشته نسبت به سرمايه، بانک مشمول مفاد ماده 141 اصلاحيه قانون تجارت شده است. برنامه‌هاي مديريت بانک براي بهبود اين نسبت و وضعيت سودآوري بانک در يادداشت توضيحي 41 صورت‌هاي مالي افشا شده است. 12-2. همانگونه که در يادداشت توضيحي 9-15 صورت‌هاي مالي اشاره شده، بانک در سنوات گذشته جهت تأمين برخي از تجهيزات ديتاسنتر، اقدام به پرداخت مبلغ 340 ميليارد ريال به شرکت انديشه نگار پارس نموده است، در اين خصوص بانک با خواسته تحويل تمامي کالاها و قطعات خريداري منطبق با قرارداد، مطالبه خسارت و ارائه ساير مدارک مرتبط با کالاها و قطعات خريداري شده، درخواست داوري نموده، که قرارداد داوري بين بانک و شرکت انديشه نگار پارس و داوران معرفي شده منعقد گرديده، ليکن نتيجه آن تا تاريخ اين گزارش مشخص نگرديده است. 12-3.همانگونه که در يادداشت توضيحي 2-1 صورت‌هاي مالي درج گرديده، بنا به اظهار مديريت بانک، فعاليت بانک در راستاي اشاعه فرهنگ قرض‌الحسنه بوده و لزوما به‌منظور کسب سود نمي‌باشد. همچنين معاملات با اشخاص وابسته به‌شرح يادداشت توضيحي 2-44 صورت‌هاي مالي،‌ با توجه به سياست‌هاي بانک جهت توسعه بانکداري اجتماعي عمدتا ‌ با روال خاص و به‌صورت ترک تشريفات مناقصه صورت پذيرفته است.

13. ضوابط و مقررات و ضوابط وضع شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ("سازمان") در مورد مفاد مواد 7 (بند 1)، 10، 12 و 13 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شرکت‌هاي ثبت شده نزد سازمان، درخصوص افشاي صورت‌هاي مالي سالانه حسابرسي شده حداقل 10 روز قبل از برگزاري مجمع، افشاء جدول زمان‌بندي پرداخت سود نقدي پيشنهادي توسط هيئت‌مديره حداقل 10 روز قبل از برگزاري مجمع عمومي عادي، ارائه صورتجلسه مجمع عمومي عادي حداکثر ظرف مدت 10 روز پس از تشکيل مجمع به مرجع ثبت شرکت‌ها، تعيين بازارگردان، افشا فوري اطلاعات بااهميت درخصوص امهال 3 ماهه تسهيلات قرض‌الحسنه حسب دستور بانک مرکزي ناشي از شيوع ويروس کرونا و املاک دريافتي از صندوق‌هاي انتقالي در دوره مالي مورد گزارش رعايت نشده است.
14. با توجه به گستردگي و حجم فعاليت‌هاي بانک، تداوم بهبود ساختار کنترل‌هاي داخلي و شناسايي، انـدازه‌گيـري و ارزيـابي ريسک‌هاي مربوط به فن‌آوري اطلاعـات ضروري است.