اطلاعات و صورت‌های مالی

1. صورتهاي مالي تلفيقي گروه و شرکت شاهد (سهامي عام) شامل صورتهاي وضعيت مالي به تاريخ 31 خرداد 1400 و صورتهاي سود و زيان، تغييرات در حقوق مالکانه و جريان‏‏هاي نقدي تلفيقي گروه و شرکت براي سال مالي منتهي به تاريخ مزبور و يادداشت‏هاي توضيحي 1 تا 46 توسط اين سازمان، حسابرسي شده است.

2. مسئوليت تهيه صورتهاي مالي ياد شده طبق استانداردهاي حسابداري، با هيئت‌مديره شرکت است. اين مسئوليت شامل طراحي، اعمال و حفظ کنترلهاي داخلي مربوط به تهيه صورتهاي مالي است به گونه‌اي که اين صورتها، عاري از تحريف بااهميت ناشي از تقلب يا اشتباه باشد.

3. مسئوليت اين سازمان، اظهارنظر نسبت به صورتهاي مالي ياد شده براساس حسابرسي انجام شده طبق استانداردهاي حسابرسي است. استانداردهاي مزبور ايجاب مي‌کند اين سازمان الزامات آئين رفتار حرفه‌اي را رعايت و حسابرسي را به گونه‌اي برنامه‌ريزي و اجرا کند که از نبود تحريف با اهميت در صورتهاي مالي، اطمينان معقول کسب شود. حسابرسي شامل اجراي روشهايي براي کسب شواهد حسابرسي درباره مبالغ و ديگر اطلاعات افشا شده در صورتهاي مالي است. انتخاب روشهاي حسابرسي، به قضاوت حسابرس، از جمله ارزيابي خطرهاي تحريف با اهميت ناشي از تقلب يا اشتباه در صورتهاي مالي، بستگي دارد. براي ارزيابي اين خطرها، کنترلهاي داخلي مربوط به تهيه و ارائه صورتهاي مالي به منظور طراحي روشهاي حسابرسي مناسب شرايط موجود، و نه به قصد اظهارنظر نسبت به اثربخشي کنترلهاي داخلي واحد تجاري، بررسي مي‌شود. حسابرسي همچنين شامل ارزيابي مناسب بودن رويه‌هاي حسابداري استفاده شده و معقول بودن برآوردهاي حسابداري انجام شده توسط هيئت‌ مديره و نيز ارزيابي کليت ارائه صورتهاي مالي است. اين سازمان اعتقاد دارد که شواهد حسابرسي کسب شده، براي اظهارنظر مشروط نسبت به صورتهاي مالي، کافي و مناسب است. همچنين اين سازمان مسئوليت دارد ضمن ايفاي وظايف بازرس قانوني، موارد لازم و نيز موارد عدم رعايت الزامات قانوني مقرر در اصلاحيه قانون تجارت و مفاد اساسنامه شرکت را به مجمع عمومي عادي صاحبان سهام گزارش کند.

4. سرفصل‌هاي دريافتني‎هاي تجاري و ساير دريافتني‎ها، پيش‎پرداختها و موجودي مواد و کالاي گروه (يادداشت‎هاي توضيحي 18، 20 و 22) شامل مبلغ 254 ميليارد ريال اقلام راکد و سنواتي (عمدتا طلب شرکت فرعي اسپيد شاهد از دانشگاه علوم پزشکي و مراکز درماني دياليز و شرکتهاي پخش به ترتيب به مبالغ 81 و 76 ميليارد ريال) مي‎باشد که پيگيري‎هاي انجام شده، شامل دعاوي حقوقي درخصوص برخي از موارد، منجر به وصول يا تسويه آنها نشده و از اين بابت صرفا مبلغ 2ر9 ميليارد ريال زيان کاهش ارزش در حسابها منظور گرديده است. با توجه به مراتب فوق، احتساب زيان کاهش ارزش اضافي ضروري است، ليکن به دليل عدم دسترسي به اطلاعات و مستندات کافي، تعيين ميزان آن در شرايط حاضر براي اين سازمان ميسر نمي‎باشد.
5. به شرح يادداشت توضيحي 1-2-23، مبلغ 165 ميليارد ريال جهت بازارگرداني سهام شرکت و يکي از شرکت¬هاي فرعي در اختيار بازارگردان قرار گرفته که آثار خريد و فروش سهام خزانه مطابق استانداردهاي حسابداري شناسايي نشده و صرفا مبلغ پرداختي به عنوان سرمايه¬گذاري کوتاه مدت منعکس شده است. همچنين آثار ناشي از معاملات با دارندگان منافع فاقد حق کنترل به نحو مناسب در صورتهاي مالي منعکس نشده است و اصلاح صورتهاي مالي تلفيقي گروه از بابت موارد فوق ضرورت دارد.
6. به شرح يادداشت‏هاي توضيحي 20 و 22، سرفصل پيش پرداختهاي گروه شامل مبلغ 99/5 ميليارد‌ ريال بابت واردات قطعات منفصله 600 دستگاه خودپرداز (ATM) و سرفصل موجودي مواد و کالاي گروه شامل مبلغ 175/2 ميليارد ريال بهاي 494 دستگاه خودپردازهاي وارداتي مزبور توسط شرکت فرعي بين¬المللي سعدي کيش از طريق شرکت ايران نارا مي¬باشد. با توجه به اختلافات مالي و اقامه دعواي طرفين عليه يکديگر، درخصوص وضعيت فعلي اقلام مذکور (که طبق اعلام مديريت شرکت از سال 1394 نزد شرکت ايران¬نارا مي¬باشد) و نيز قابليت بازيافت مبلغ 25/5 ميليارد ريال ماليات و عوارض ارزش افزوده دريافتني و صحت مبلغ 5 ميليارد ريال مانده حسابهاي پرداختني سنواتي شرکت مذکور مستنداتي ارائه نشده است، لذا تعيين تعديلات احتمالي براي اين سازمان امکان‌پذير نمي‌باشد.
7. پاسخ تاييديه¬هاي درخواستي درخصوص آخرين وضعيت امتياز تراکم برج آسمان به مبلغ 184 ميليارد ريال، منعکس در سرفصل موجودي مواد و کالا و مطالبات از 2 صرافي به مبلغ 100 ميليارد ريال و همچنين 8 مورد بانک¬هاي داخلي و خارجي دريافت نشده است. مضافا طبق پاسخ تاييديه دريافتي، بانک سامان مانده طلب خود را مبلغ 000ر765 يورو بيشتر از مانده دفاتر شرکت فرعي بين المللي سعدي کيش اعلام نموده است. افزون بر موارد فوق، تا تاريخ اين گزارش صورت تطبيق حسابهاي فيمابين شرکت فرعي بازرگاني شاهد، با برخي از شرکتهاي طرف معامله درخصوص سرفصلهاي دريافتني تجاري و ساير دريافتني‏ها به مبلغ 43 ميليارد ريال ارائه نشده است. با توجه به مراتب فوق و عدم اثبات موارد ياد شده از طريق ساير روشهاي حسابرسي، تعيين آثار احتمالي ناشي از موارد مذکور بر صورتهاي مالي گروه براي اين سازمان مشخص نمي‏باشد.
8. قابليت بازيافت مبلغ 70 ميليارد ريال مخارج انجام شده جهت اجراي پروژه نيروگاه تهران بر روي اراضي متعلق به وزارت جهاد کشاورزي مربوط به شرکت فرعي مولد نيروي شاهد (يادداشت توضيحي 3-1-13)، به دليل عدم تخصيص منابع از محل صندوق توسعه ملي و دريافت سهميه لازم توسط وزارت نيرو که سبب عدم تمديد مجوز تخصيص اراضي مذکور از طرف وزارت جهاد کشاورزي شده و همچنين قابليت يازيافت مبلغ 45/2 ميليارد ريال بخشي از مخارج انجام شده براي اجراي پروژه متوقف شده ملارد (يادداشت توضيحي 1-3-22) به دليل عدم ارائه مستندات مربوط، براي اين سازمان محرز نگرديده است و تعيين آثار احتمالي موارد مزبور بر صورتهاي مالي براي اين سازمان مشخص نمي‌باشد.

9. به نظر اين سازمان، به استثناي آثار موارد مندرج در بندهاي 4 و 5 و همچنين به استثناي آثار احتمالي موارد مندرج در بندهاي 6 الي 8، صورتهاي مالي ياد شده در بالا، وضعيت مالي گروه و شرکت شاهد (سهامي عام) در تاريخ 31 خرداد 1400 و عملکرد مالي و جريانهاي نقدي گروه و شرکت را براي سال مالي منتهي به تاريخ مزبور، از تمام جنبه‏هاي با اهميت، طبق استانداردهاي حسابداري، به نحو مطلوب نشان مي‏دهد.

10. اظهارنظر اين سازمان در اثر مفاد بندهاي 1-10 الي 3-10 زير مشروط نشده است: 10-1-همانگونه که در يادداشت توضيحي 2-2-17، به تفضيل افشا شده، در سال 1395 معادل 70 درصد سهام شرکت کارگزاري نماد شاهدان توسط شرکتهاي فرعي سرمايه گذاري سعدي و بين¬المللي سعدي کيش به شرکت سرمايه گذاري سامان مجد فروخته شده که با توجه عدم تاييد صلاحيت سهامداري خريدار توسط سازمان بورس، پيگيري فسخ قرارداد و انتقال مديريت کارگزاري از خريدار به شرکتهاي فرعي فوق از طريق مراجع قضايي در حال انجام است. همچنين به شرح يادداشتهاي توضيحي 4-1-22 و 3-2-22، پيگيري‌هاي شرکت‌هاي گروه درخصوص رفع تصرف از بخشي از زمين¬هاي بهدشت چمستان (و اخذ مجوز پروژه مزبور) و اقدامات حقوقي عليه آقاي ستاري (پروژه هوا فضا) تا تاريخ اين گزارش به نتيجه نرسيده است. مضافا به شرح يادداشت توضيحي 4-44، تعدادي پرونده حقوقي عليه شرکتهاي گروه از طرف اشخاص مختلف بابت مطالبه وجوه، تأمين خسارت، الزام به انجام تعهدات قرارداد و غيره در مراجع قضايي مطرح مي باشد. تعيين پيامدهاي ناشي از موارد فوق منوط به اعلام راي نهايي مراجع قضايي است.
10. 10-2-در سال مالي 1395، سهام شرکت توسعه تجارت بهمن سرو (قبل از بهره¬برداري) متعلق به شرکت فرعي فروشگاه¬هاي آزاد شاهد با بهاي تمام شده 54 ميليارد ريال، به مبلغ 81 ميليارد ريال (همراه با سهام متعلق به شرکاي ديگر جمعا به مبلغ 280 ميليارد ريال) به آقاي منوچهر گلچين واگذار گرديده و طبق شرايط قرارداد، فروشندگان براي راه¬اندازي شرکت مزبور متعهد به ايفاي تعهداتي در قبال خريدار مي¬باشند که با توجه به اختلافات في¬مابين، طرفين معامله مدعي عدم ايفاي آن توسط طرف مقابل گرديده اند و به همين دليل مبلغ 29 ميليارد ريال مطالبات موضوع قرارداد (يادداشت توضيحي 1-18) و مبلغ 19/5 ميليارد ريال بدهي به شرکاي ياد شده (يادداشت توضيحي 1-32) و تضامين ارائه شده به سازمان امور مالياتي و گمرک زنجان بابت واردات ماشين‌آلات، تا تاريخ اين گزارش تعيين تکليف نشده است. در سال 1399، به استناد رأي داور مرضي‌الطرفين مبني بر عدم اجراي تعهدات خريدار، قرارداد مذکور فسخ شده و رأي دادگاه بدوي مبني بر تأييد رأي داوري بوده که مورد اعتراض خريدار قرار گرفته است. تعيين پيامدهاي ناشي از حل و فصل موضوع فوق منوط به اعلام رأي نهايي مراجع قضايي و توافقات آتي طرفين مي¬باشد.
10. 10-3-به شرح يادداشت‌هاي توضيحي 2-1-13، 1-2-13، 1-14 و 10-22، دارايي‎هاي ثابت مشهود و موجودي مواد و کالاي گروه و شرکت از پوشش بيمه‎اي کافي در برابر خطرات احتمالي برخوردار نمي‌باشند.

11. صورتهاي مالي تلفيقي گروه و شرکت شاهد (سهامي عام) براي سال مالي منتهي به 31 خرداد 1399 توسط موسسه حسابرسي ديگري مورد حسابرسي قرار گرفته و در گزارش مورخ 28 مهرماه 1399 آن موسسه، نسبت به صورتهاي مالي مزبور نظر "مشروط" اظهار شده است.

12. مسئوليت "ساير اطلاعات" با هيئت‌مديره شرکت است. "ساير اطلاعات"شامل اطلاعات موجود در گزارش تفسيري مديريت است. اظهارنظر اين سازمان نسبت به صورتهاي مالي، در برگيرنده اظهارنظر نسبت به "ساير اطلاعات"نيست و نسبت به آن هيچ نوع اطميناني اظهار نمي‌شود. درارتباط با حسابرسي صورتهاي مالي، مسئوليت اين سازمان مطالعه "ساير اطلاعات"به منظور شناسايي مغايرت‌هاي با اهميت آن با صورتهاي مالي يا با اطلاعات کسب شده در فرآيند حسابرسي و يا تحريف‌هاي بااهميت است. در صورتي که اين سازمان به اين نتيجه برسد که تحريف با اهميتي در "ساير اطلاعات"وجود دارد، بايد اين موضوع را گزارش کند. همانطوري که در بخش "مباني اظهارنظر مشروط" در بالا توضيح داده شده است. اين سازمان به اين نتيجه رسيده که "ساير اطلاعات" حاوي تحريفهاي با اهميت در ارتباط با موارد مندرج در بندهاي 4 و 5 اين گزارش است. همچنين اين سازمان به دليل عدم دسترسي به اطلاعات لازم نتوانسته است شواهد حسابرسي کافي و مناسب درخصوص مطالب مندرج در بندهاي 6 و 8، اين گزارش بدست آورد از اين رو، اين سازمان نمي‎تواند نتيجه‎گيري کند که ساير اطلاعات در ارتباط با موضوعات فوق حاوي تحريف با اهميت است يا خير.

13. توجه مجمع عمومي صاحبان سهام را به هنگام تصميم‌گيري درخصوص تقسيم سود به آثار مالي بندهاي 4، 6 الي 8 اين گزارش و همچنين اين موضوع که سود قابل تخصيص طبق صورتهاي مالي تلفيقي گروه به ميزان قابل توجهي کمتر از سود قابل تقسيم طبق صورتهاي مالي شرکت اصلي مي‌باشد جلب مي‌نمايد از اين رو، هنگام تصميم‌گيري نسبت به تقسيم سود سهام، به منظور جلوگيري از تقسيم منافع موهوم، توجه به موارد مذکور اهميت دارد.
14. عمليات شرکت فرعي بازرگاني شاهد و شرکتهاي فرعي آن در سال مورد گزارش منجر به 125 ميليارد ريال زيان گرديده است. همچنين به شرح يادداشت توضيحي 2-17، عليرغم گذشت زمان طولاني، عمليات تصفيه شرکتهاي در حال تصفيه خاتمه نيافته و شرکتهاي فاقد فعاليت تعيين¬تکليف نشده است.
15. به دليل عدم انتقال مالکيت ملک تجاري اداري پارس به نام شرکت، خريداري شده از شرکت ايران سازه، امکان انتقال ملک مزبور که توسط واحد مورد گزارش به موسسه مالي و اعتباري افضل توس فروخته شده و تعيين تکليف 3 درصد جريمه تعيين شده در قرارداد فيمابين بابت تأخير ماهيانه در انتقال سند مالکيت و وصول مبلغ 20 ميليارد ريال مطالبات سنواتي از موسسه مذکور ميسر نگرديده است. همچنين اسناد مالکيت 8 قطعه از زمين‏هاي شرکت (واقع در بوشهر، همدان، اهواز و وردآورد کرج) اخذ نشده است.
16. موارد عدم رعايت الزامات قانوني مقرر در اصلاحيه قانون تجارت به شرح زير است: 16-1-مفاد ماده 240، درخصوص پرداخت سود سهام مصوب ظرف 8 ماه پس از تصويب مجمع عمومي.
16. 16-2-اقدامات هيئت مديره درخصوص تکاليف مقرر در مجمع عمومي سالانه مورخ 1399/7/30 صاحبان سهام، با توجه به موارد مندرج در بندهاي 4، 6 الي 8، 10، 14 الي 16 و 20، اين گزارش، رعايت کامل ضوابط و مقررات بورس اوراق بهادار، حل و فصل دعواي فرودگاه بين‏المللي شهيد بهشتي (ره) اصفهان عليه شرکت خدمات فرودگاهي شاهد و جلب مشارکت شريک درخصوص نيروگاه تهران، به نتيجه نهايي نرسيده است.
17. معاملات مندرج در يادداشت توضيحي 4-43، به عنوان کليه معاملات مشمول ماده 129 اصلاحيه قانون تجارت که طي سال مالي مورد گزارش انجام شده و توسط هيئت مديره به اطلاع اين سازمان رسيده، مورد بررسي قرار گرفته است. در مورد معاملات مذکور مفاد ماده فوق مبني بر کسب مجوز از هيئت‏مديره صورت گرفته، ليکن با توجه به ترکيب هيئت مديره شرکت مورد گزارش و شرکتهاي طرف معامله که 3 عضو مشترک وجود دارد، مديران ذينفع در راي‏گيري شرکت نموده¬اند. به استثناي وجوه پرداختي به شرکتهاي فرعي به صورت قرض¬الحسنه و عدم دريافت وجوه حاصل از فروش سرمايه¬گذاريها، نظر اين سازمان به شواهدي حاکي از اين که معاملات مزبور با شرايط مناسب تجاري و در روال عادي عمليات شرکت انجام نگرفته باشد، جلب نشده است.
18. گزارش هيئت مديره درباره فعاليت و وضع عمومي شرکت، موضوع ماده 232 اصلاحيه قانون تجارت، که به منظور تقديم به مجمع عمومي عادي صاحبان سهام تنظيم گرديده، مورد بررسي اين سازمان قرار گرفته است. با توجه به رسيدگي‌هاي انجام شده، نظر اين سازمان به موارد با اهميتي حاکي از مغايرت اطلاعات مندرج در گزارش مذکور با اسناد و مدارک ارائه شده از جانب هيئت مديره، جلب نشده است.
19. ضوابط و مقررات وضع شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به شرح زير رعايت نگرديده است: 1-19-افشاي صورتهاي مالي سالانه و گزارش تفسيري مديريت حسابرسي شده شرکت اصلي و تلفيقي گروه و گزارش هيئت مديره در مهلت مقرر (بند 1 و 2 ماده 7 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). 2-19-افشاي صورتهاي مالي سالانه و ميان دوره‎‎اي حسابرسي شده شرکتهاي تحت کنترل در مهلت‎هاي مقرر (بندهاي 1-10 و 2-10 ماده 7 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). 3-19-افشاي اطلاعات 3، 6، 9 و 12 ماهه پرتفوي سرمايه‌گذاري‌هاي شرکت تحت کنترلي که فعاليت اصلي آن سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار مي‌باشد حداکثر 5 روزکاري پس از پايان دوره سه ماهه (بند 3-10 ماده 7 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). 4-19-تهيه گزارش تفسيري مديريت مطابق با ضوابط ابلاغي سازمان بورس و اوراق بهادار بطور کامل از جمله ارائه اطلاعات آينده‎نگر و تحليل‎هاي مديريتي (تبصره 8 ماده 7 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). 5-19-افشاي تغيير نمايندگان اشخاص حقوقي و تغيير مديرعامل بلافاصله پس از برگزاري جلسه هيئت مديره (تبصره ماده 9 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). 6-19-ارائه صورتجلسه مجمع عمومي حداکثر ظرف مدت 10 روز پس از تاريخ تشکيل مجمع به مرجع ثبت شرکتها و افشاي نسخه‌اي از آن حداکثر ظرف يک هفته پس از ابلاغ ثبت (ماده 10 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات). 7-19-پرداخت سود سهام سنوات قبل ظرف مهلت مقرر قانوني (ماده 5 دستورالعمل انضباطي). 8-19-مفاد دستورالعمل کنترلهاي داخلي ناشران پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران درخصوص استفاده از روشهاي مدون جهت آموزش مستمر، ارزيابي، پاداش‏‏دهي و اقدامات انضباطي براي مديران و کارکنان و آموزش مستمر و مناسب پرسنل جهت تصدي پست سازماني. 9-19-رعايت کامل مفاد دستورالعمل حاکميت شرکتي شرکتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران درخصوص استقرار فرآيند ارزيابي اثربخشي هيئت‌مديره و مديرعامل و ساير کميته‌هاي تخصصي در شرکت اصلي و شرکت‌هاي فرعي و وابسته و مستندسازي آنها، افشاي حقوق و مزاياي مديران در پايگاه اينترنتي شرکت و گزارش تفسيري مديريت و ارائه گزارش اقدامات شرکت در رابطه با اصول راهبري شرکتي، ارزيابي ميزان تحقق برنامه‎هاي راهبردي در گزارش تفسيري مديريت، عدم شرکت مدير ذينفع در راي‌گيري در تعيين سمت اعضاي هيئت‌مديره و امکان حضور در مجامع عمومي شرکت و اعمال حق به طريق راي الکترونيکي.
20. در اجراي ماده 33 دستورالعمل اجرايي مبارزه با پولشويي توسط حسابرسان، رعايت مفاد قانون مزبور و آيين‏نامه‏ها و دستورالعمل‏هاي اجرايي مرتبط، در چارچوب چک‏ليست‏هاي ابلاغي مرجع ذيربط و استانداردهاي حسابرسي توسط اين سازمان، مورد ارزيابي قرار گرفته است. در اين خصوص به استثناي عدم رعايت مفاد ماده 20 دستورالعمل مزبور و ماده 43 آئين نامه اجرايي مبني بر درج شناسه ملي و کد پستي واحد مورد رسيدگي در کليه سربرگها و قراردادها و تهيه پيش نويس دستورالعمل‌هاي لازم براي اجراي قانون و آئين نامه‌هاي مربوط به منظور تشخيص عمليات و معاملات مشکوک و ابلاغ آن به کارکنان، اين سازمان به موارد با اهميت ديگري حاکي از عدم رعايت قوانين و مقررات ياد شده برخورد نکرده است.