اطلاعات و صورت‌های مالی میاندوره‌ای

1. صورت‌هاي وضعيت مالي تلفيقي و‌ جداگانه شرکت سرمايه‏گذاري صندوق بازنشستگي کشوري (سهامي عام) به تاريخ 31 شهريور 1402 و صورت‌هاي سود و زيان، تغييرات در حقوق مالکانه و جريان‌هاي نقدي تلفيقي و جداگانه و همچنين صورت سود و زيان جامع تلفيقي براي دوره مياني شش ماهه منتهي به تاريخ مزبور، همراه با يادداشت‌هاي توضيحي 1 تا 49 پيوست، مورد بررسي اجمالي اين سازمان قرار گرفته است. مسئوليت صورت‌هاي مالي ميان‏دوره‏اي با هيئت‌مديره شرکت است. مسئوليت اين سازمان، بيان نتيجه گيري درباره صورت‌هاي مالي ياد شده براساس بررسي اجمالي انجام شده است.

2. به اسثتناي محدوديت¬هاي مندرج دربندهاي 10 تا 13، بررسي اجمالي اين سازمان براساس استاندارد بررسي اجمالي 2410، انجام شده است. بررسي اجمالي اطلاعات مالي ميان دوره‎اي شامل پرس و جو عمدتا از مسئولين امورمالي و حسابداري و بکارگيري روش‌هاي تحليلي و ساير روش هاي بررسي اجمالي است. دامنه بررسي اجمالي به مراتب محدودتر از حسابرسي صورتهاي مالي است و در نتيجه، اين سازمان نمي‎تواند اطمينان يابد از همه موضوعات مهمي که معمولا در حسابرسي قابل شناسايي است، آگاه مي‎شود و از اين رو، اظهارنظر حسابرسي ارائه نمي‎کند.

3. برخلاف استانداردهاي حسابداري، سود سهام شرکت‌هاي وابسته به مبلغ 527ر10 ميليارد ريال به جاي انعکاس در سال مالي قبل در دوره مالي مورد گزارش شناسايي شده است. در صورت اصلاح حساب‌ها از اين بابت، سود انباشته ابتداي دوره و سود خالص دوره مورد گزارش شرکت به مبلغ فوق به ترتيب افزايش و کاهش مي‌يابد.
4. به شرح يادداشت‌هاي توضيحي1-4-23 و 7-23، دريافتني‎هاي تجاري گروه شامل مبلغ 651ر3 ميليارد‌ ريال (مبلغ 106/6 ميليون دلار به نرخ تاريخ ايجاد به مبلغ هر دلار 250ر34 ريال) طلب شرکت پارس سبا هنگ کنگ از شرکت پيمود (کارگزار شرکت هاي وابسته گروه)‏ مربوط به قبل از سال 1393 است که به رغم اقدامات حقوقي انجام شده توسط صندوق بازنشستگي کشوري (سهامدار اصلي) تاکنون وصول نشده است. شايان ذکر است درخصوص مبلغ 856ر1 ميليارد ريال از مطالبات ياد شده (مندرج در يادداشت توضيحي 7-23) شرکت پتروشيمي جم (شرکت وابسته گروه) مدعي طلب از شرکت پارس سبا هنک کنگ (شرکت فرعي) است که ادعاي مذکور مورد قبول گروه قرار نگرفته و در صورت‌هاي مالي مورد گزارش، مبلغ ياد شده با مانده ساير حساب‌هاي پرداختني (يادداشت توضيحي 36) تهاتر شده است. همچنين پيش پرداخت‌ها و دريافتني‎هاي گروه به شرح يادداشت‎هاي توضيحي21 و 23، جمعا شامل مبلغ 110ر4 ميليارد ريال اقلام راکد و سنواتي است که تاکنون وصول نشده و صرفا مبلغ 117ر1 ميليارد ريال کاهش ارزش در حساب‌ها منظور شده است. با توجه به موارد يادشده، احتساب کاهش ارزش بيشتر ضروري است، اما به دليل نبود اسناد و مدارک کافي تعيين مبلغ آن در حال حاضر براي اين سازمان ميسر نيست.
5. سرمايه‎گذاري‌هاي شرکت در برخي موارد به رغم داشتن نفوذ قابل ملاحظه (از جمله شرکت پتروشيمي فن‌آوران و پتروشيمي خارک)، تحت عنوان سرمايه‎گذاري در ساير شرکت‌ها منعکس شده و به روش ارزش ويژه شناسايي نشده است (يادداشت توضيحي 1-19). همچنين تعديل لازم بابت حساب هاي ارزي برخي شرکت‌هاي فرعي تلفيق شده در صورت‌هاي مالي منظور نشده است. مضافا مبلغ 534ر3 ميليارد ريال خالص به صورت کاهنده مربوط به مانده تهاتر نشده حساب‌هاي فيمابين گروه به شرح يادداشت توضيحي5-4-23 (سال مالي قبل به مبلغ 509 ميليارد ريال) در حساب‎هاي دريافتني منظور شده است. اصلاح صورت‌هاي مالي تلفيقي از بابت موارد ياد شده ضروري است، ليکن به دليل نبود اطلاعات و مستندات کافي، ميزان تعديلات لازم براي اين سازمان مشخص نيست.
6. سازمان امور مالياتي بابت ماليات عملکرد سال‌هاي 1397 تا 1400 شرکت‌هاي فرعي ( صبا فولاد خليج‌فارس، صبا آرمه و کارخانجات توليدي تهران) جمعا مبلغ 681ر1 ميليارد ريال مطالبه نموده که به دليل اعتراض شرکت‌هاي مذکور، بدهي در حساب‌ها منظور نشده است. علاوه بر آن برخي از شرکت‌هاي فرعي از جمله صبا فولاد خليج فارس بابت عملکرد سال مالي قبل و دوره مورد گزارش، خود را مشمول ماليات ندانسته است. همچنين بابت جرايم موضوع ماده 169 قانون ماليات‌هاي مستقيم شرکت‌هاي صبا فولاد خليج فارس و صبا آرمه جمعا مبلغ 702 ميليارد ريال مطالبه شده که از اين بابت نيز بدهي در حساب‌ها شناسايي نشده است. با توجه به مراتب فوق، شناسايي بدهي بيشتر ضروري است، ليکن به دليل نبود اسناد و مدارک کافي تعيين مبلغ قطعي آن در شرايط حاضر براي اين سازمان امکان‌پذير نيست.
7. به شرح يادداشت‎هاي توضيحي 2-5-1-14، 2-4-23 و 3-36، ماند1ه‌هاي في‌مابين شرکت صبا فولاد خليج فارس (شرکت فرعي) با شرکت ايريتک در ارتباط با ساخت و نصب پروژه راه اندازي واحد احياي مستقيم با ظرفيت توليد 1/5ميليون تن آهن اسفنجي، شامل مبلغ 42 ميليارد ريال پيش پرداخت ارزي و ريالي، مبلغ 538 ميليارد ريال طلب و مبلغ 566 ميليارد ريال بدهي (عمدتا شامل 471 ميليارد ريال معادل 3/7 ميليون يورو که با نرخ ارز سال 1398 تسعير شده) است. در اين خصوص طي الحاقيه قرارداد مورخ 1402/02/06 مقرر گرديد، طرفين کليه مطالبات ارزي و ريالي خود را تهاتر و تسويه نمايند و مطالبات ريالي و ارزي شرکت ايريتک به ترتيب به مبالغ 295 ميليارد ريال و 901ر463ر1 يورو تعيين و مورد توافق طرفين قرار گرفت، ليکن تا‌‌ تاريخ اين گزارش اقدام لازم مبني بر اجراي توافق مزبور و اصلاح حساب‌هاي مرتبط بعمل نيامده است. با توجه به مراتب فوق، هرچند اصلاح صورت‌هاي مالي تلفيقي ضروري است، ليکن به دليل نبود شواهد کافي، تعيين آثار مالي آن در شرايط حاضر براي اين سازمان ميسر نيست.
8. به شرح يادداشت توضيحي 2-5-22، موجودي‌هاي شرکت فرعي صبا آرمه (سهامي‌خاص) شامل مبلغ 119 ميليارد ‌ريال بهاي تمام شده 102 واحد از 115 واحد واقع در مجتمع مسکوني معالي آباد شيراز در سال 1393 به مبلغ 306 ميليارد ريال به شرکت آرمان تدبير آپادانا واگذار شده و بخشي از مابه ازاي آن به مبلغ 94 ميليارد ريال (معادل ارزش 13 واحد) دريافت و مبلغ 30 ميليارد ريال به عنوان درآمد شناسايي شده است و بابت باقيمانده مطالبات، اسناد دريافتني اخذ شده است. ليکن با توجه به عدم وصول مبلغ 212 ميليارد ريال اسناد دريافتني، درآمد مربوطه تا تاريخ اين گزارش در حساب‌ها شناسايي نگرديده است. لازم به ذکر است که واحدهاي مذکور در همان سال‌ها و توسط خريدار (آرمان تدبير) به اشخاص ثالث واگذار شده است. شرکت فرعي مزبور جهت وصول مطالبات، در دادگاه اقدام به طرح دعوي نموده است. با توجه به مراتب فوق، تعديل صورت‌هاي مالي تلفيقي ضروري است، ليکن به دليل نبود اسناد و مدارک کافي تعيين مبلغ قطعي آن در شرايط حاضر براي اين سازمان امکان پذير نيست.
9. طبق يادداشت توضيحي 18، ارزش ويژه سرمايه گذاري در شرکت لوله سازي اهواز (وابسته) معادل 956 ميليارد ريال است که تعديلات مربوط به صورت‌هاي مالي ميان‌دوره‌اي شرکت مذکور، شامل بدهي به صندوق بازنشستگي، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت، بانک پاسارگاد، شرکت لوله صفا و کاهش ارزش اقلام سنواتي در صورت‌هاي مالي تلفيقي محاسبه و منظور نشده است، لذا در صورت اصلاح صورت‌هاي مالي تلفيقي از بابت مورد فوق، سود انباشته ابتداي دوره و سرمايه گذاري در شرکت‌هاي وابسته هر يک به مبلغ 956 ميليارد ريال کاهش خواهد يافت.
9. طبق يادداشت توضيحي 18، ارزش ويژه سرمايه گذاري در شرکت لوله سازي اهواز (وابسته) معادل 956 ميليارد ريال است که تعديلات مربوط به صورت‌هاي مالي ميان‌دوره‌اي شرکت مذکور، شامل بدهي به صندوق بازنشستگي، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت، بانک پاسارگاد، شرکت لوله صفا و کاهش ارزش اقلام سنواتي در صورت‌هاي مالي تلفيقي محاسبه و منظور نشده است، لذا در صورت اصلاح صورت‌هاي مالي تلفيقي از بابت مورد فوق، سود انباشته ابتداي دوره و سرمايه گذاري در شرکت‌هاي وابسته هر يک به مبلغ 956 ميليارد ريال کاهش خواهد يافت.
9. طبق يادداشت توضيحي 18، ارزش ويژه سرمايه گذاري در شرکت لوله سازي اهواز (وابسته) معادل 956 ميليارد ريال است که تعديلات مربوط به صورت‌هاي مالي ميان‌دوره‌اي شرکت مذکور، شامل بدهي به صندوق بازنشستگي، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت، بانک پاسارگاد، شرکت لوله صفا و کاهش ارزش اقلام سنواتي در صورت‌هاي مالي تلفيقي محاسبه و منظور نشده است، لذا در صورت اصلاح صورت‌هاي مالي تلفيقي از بابت مورد فوق، سود انباشته ابتداي دوره و سرمايه گذاري در شرکت‌هاي وابسته هر يک به مبلغ 956 ميليارد ريال کاهش خواهد يافت.
10. صورت‌هاي مالي ميان دوره‌اي شرکت‌هاي فرعي و وابسته گروه شامل شرکت‌هاي صنايع پتروشيمي مسجد سليمان، نيرو تراز پي ريز، بازرگاني صندوق بازنشستگي، گسترش تجارت پارس سبا، ارزش آفرينان تجارت سبا و صبا انرژي جهان گستر که در فرآيند تلفيق صورت‌هاي مالي اعمال شده‌اند، بررسي اجمالي نشده است. با توجه به اهميت مبالغ صورت‌هاي مالي شرکت‌هاي ياد شده که معادل 49 درصد از دارايي‌ها و بدهي‌هاي گروه است (به ترتيب به مبالغ 017ر290 و 391ر289 ميليارد ريال)، تعيين آثار احتمالي که در صورت دسترسي به صورت‌هاي مالي بررسي اجمالي شده آن شرکت‌ها بر صورت‌هاي مالي تلفيقي ضرورت مي‌يافت، براي اين سازمان امکان پذير نيست.
11. طبق توافق انجام شده، در سال 1396 بابت سهم شرکت از واگذاري ملک فرمانيه شرکت فرعي صنايع پتروشيمي مسجد سليمان که توسط شريک خصوصي (آقاي يوسف داودي) و بدون ارزيابي کارشناسي به مبلغ 640 ميليارد ريال فروخته شده بود، تعداد 700ر52 سهم (معادل 5/27 درصد) از سهام آقاي داودي در شرکت مذکور به شرکت منتقل و به صورت يک ريالي در حساب‌ها منظور شده است. متعاقبا در سال 1399 مبلغ 314 ميليارد ريال (يادداشت 4-36) به طرفيت آقاي يوسف داودي در بدهکار حساب سرمايه گذاري منظور شده که فاقد مستندات کافي است. ضمن اينکه طبق آخرين تاييديه دريافتي از واحد حقوقي شرکت، آقاي داودي جهت ابطال واگذاري سهام مزبور اقدام به طرح دعوي عليه شرکت نموده است. همچنين سرفصل سرمايه‎گذاري‎هاي بلندمدت (يادداشت توضيحي 2-2-19) شامل مبلغ 016ر2 ميليارد ريال پيش‎پرداخت افزايش سرمايه به شرکت فرعي پتروشيمي مسجد سليمان است، ليکن مدارکي درخصوص تصويب افزايش سرمايه و الزام قانوني براي پرداخت مزبور به اين سازمان ارائه نشده است. مضافا صورت تطبيق فيمابين شرکت مورد گزارش با شرکت مذکور تا تاريخ اين گزارش به اين سازمان ارائه نشده است. با توجه به موارد ياد شده و به دليل عدم دسترسي به مستندات کافي، تعيين تعديلات احتمالي ناشي از رفع موارد مذکور بر صورت‌هاي مالي مورد گزارش، براي اين سازمان ميسر نيست.
12. نتايج حاصل از آخرين صورت تطبيق‌هاي في‌مابين شرکت پتروشيمي جم (وابسته) با مجتمع گازي پارس جنوبي و شرکت پتروشيمي پارس حاکي از مغايرت‌هاي نامساعد به ترتيب به مبالغ 888ر12 ميليارد ريال و 057ر5 ميليارد ريال (معادل 57 ميليون دلار) است. آثار احتمالي ناشي از رفع مغايرت‌‌هاي فوق که بر صورت‌هاي مالي تلفيقي ضرورت مي‌يافت، در شرايط حاضر براي اين سازمان مشخص نيست.
13. به موجب دادنامه مورخ 1401/08/30 سازمان تعزيرات حکومتي، شرکت نفت ايرانول (شرکت وابسته) به علت گران فروشي محکوم به پرداخت مبلغ 612ر5 ميليارد ريال جزاي نقدي گرديده ولي به دليل اعتراض به حکم صادره، مبلغ آن در حساب‌ها شناسايي نشده است. همچنين مقدار 359ر5 متر مکعب روغن از سال‌هاي قبل به شرکت پگاه رزم آوران مازندران جهت بسته‌بندي واگذار شده که به دليل اختلاف فيمابين تا پايان تير سال 1401 صرفا مقدار 651ر3 متر مکعب روغن بسته بندي و مسترد شده است. باتوجه به مراتب فوق، آثار تعديلات احتمالي ناشي از رفع موارد مذکور که بر صورت‌هاي مالي تلفيقي ضرورت مي‌يافت، براي اين سازمان مشخص نيست.

14. بر اساس بررسي اجمالي انجام شده، به استثناي آثار موارد مندرج در بندهاي 3 تا 9 و همچنين به استثناي آثار تعديلاتي که احتمالا در صورت نبود محدوديت‌هاي مندرج در بندهاي 10 تا 13 ضرورت مي‎يافت، اين سازمان به موردي که حاکي از عدم ارائه مطلوب صورت‌هاي مالي ياد شده، از تمام جنبه‌هاي بااهميت، طبق استانداردهاي حسابداري باشد، برخورد نکرده است.

15. توجه استفاده کنندگان صورت‌هاي مالي را به يادداشت‌هاي توضيحي 4-1-14، 2-3-18، 1-1-48 و 4-2-3-48 جلب مي‌نمايد که در آن ابهام مربوط به آخرين وضعيت دعاوي حقوقي عليه شرکت صبا فولاد خليج فارس، طلب شرکت پتروشيمي جم (شرکت وابسته) از شرکت پتروشيمي مهر، خريد 51 درصد از سهام شرکت پتروشيمي مسجد‌سليمان توسط شرکت و تعداد 9 فقره دعاوي مطروحه عليه شرکت، توصيف شده است.
16. وشش بيمه‌اي دارايي‌هاي ثابت مشهود موجودي املاک در جريان ساخت شرکت صبا آرمه و موجودي مواد و کالا شرکت صبا فولاد خليج‌فارس (شرکت‌هاي فرعي) از پوشش بيمه‌اي کافي برخوردار نيست.

17. مسئوليت ساير اطلاعات با هيئت‌مديره شرکت است. ساير اطلاعات شامل گزارش تفسيري مديريت است. نتيجه‌گيري اين سازمان نسبت به صورت‌هاي مالي، به ساير اطلاعات تسري ندارد و لذا اين سازمان نسبت به آن هيچ نوع اطميناني ارائه نمي‌کند. در ارتباط با بررسي اجمالي صورت‌هاي مالي، مسئوليت اين سازمان مطالعه ساير اطلاعات به منظور تشخيص مغايرت‌هاي با اهميت بين ساير اطلاعات و صورت هاي مالي يا شناخت کسب شده در فرآيند بررسي اجمالي و يا مواردي است که به نظر مي‌رسد که تحريفي بااهميت در ساير اطلاعات وجود دارد. در صورتي که اين سازمان براساس کار انجام شده به اين نتيجه برسد که تحريفي بااهميت در ساير اطلاعات وجود دارد، بايد آن را گزارش کند. در اين خصوص همان طور که در مباني نتيجه گيري مشروط عنوان گرديد اين سازمان به اين نتيجه رسيده است که ساير اطلاعات در ارتباط با شناسايي سود سهام شرکت‌هاي وابسته، کاهش ارزش مطالبات، بدهي مالياتي و تعديل صورت‌هاي مالي تلفيقي بابت موارد مندرج در بندهاي 3 تا 9 اين گزارش داراي تحريف بااهميت است. همچنين در ارتباط با محدوديت‌هاي مربوط به عدم حسابرسي شرکت‌هاي فرعي و عدم تهيه تطبيق با شرکت پتروشيمي مسجد سليمان و تعديلات احتمالي شرکت‌هاي فرعي در ارتباط با بندهاي 10 تا 13 مباني نتيجه‌گيري مشروط، اين سازمان به دليل عدم دسترسي به اطلاعات لازم نمي‎تواند نتيجه‎گيري کند که ساير اطلاعات حاوي تحريف با اهميت است يا خير.

18. به شرح يادداشت توضيحي 2-1-1-17، سهام شرکت‌هاي پارس سبا هنگ کنگ و سبا اينترنشنال (شرکت‌هاي فرعي شرکت گسترش تجارت پارس سبا) به نام مديران شرکت فرعي بوده و شرکت‌هاي مزبور فاقد هر گونه حساب بانکي در داخل و خارج از کشور مي‏باشند و تمامي نقل و انتقالات ارزي از طريق صرافي صورت مي‌پذيرد. بنابراين شرکت‌هاي مزبور در معرض خطر ناشي از نحوه معاملات و مراودات تجاري، وجوه ارزي حاصله و نحوه نگهداري آن مي‎باشند. بطوري که مبلغ 136 ميليارد ريال (معادل 050ر333 دلار) پرداختي شرکت پارس سبا هنگ کنگ به شرکت حديث سازان غرب وصول نشده و تضمين کافي نيز ندارد (يادداشت توضيحي 4-4-23).
19. ضوابط و مقررات وضع شده توسط سازمان بورس و اوراق بهاداردر چارچوب چک ليست‌هاي ابلاغي آن سازمان به شرح زير رعايت نشده است: رديفعنوانشرح دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات: 1بندهاي 1 و 2 ماده 7افشاي صورت‌هاي مالي و گزارش تفسيري مديريت سالانه حسابرسي شده و گزارش هيئت‌مديره به مجامع حداقل 10 روز قبل از برگزاري مجمع عمومي (موضوع بندهاي 2 و 3 ماده 2 دستورالعمل ثبت و نگهداري و گزارش دهي اسناد و مدارک اطلاعات). 2بند 4 ماده 7افشاي صورت‌هاي مالي و گزارش تفسيري مديريت مياندوره‌اي 6 ماهه حسابرسي شده در مهلت مقرر. 3اجزاي (1) و (2) بند 10 ماده 7افشاي صورت‌هاي مالي سالانه و ميان دوره‎اي 6 ماهه حسابرسي شده شرکت‎هاي تحت کنترل (فرعي) در مهلت مقرر. دستورالعمل پذيرش در بورس اوراق‌بهادار بند 3 ماده 6حداقل نصاب مربوط به سهام شناور. ضوابط و مقررات شرکت‎هاي مادر (هلدينگ) بند 2 ماده 7 دستورالعمل شناسايي ثبت نهاد مالي در بازار اوراق بهاداراختصاص حداقل 70 درصد از دارايي‌ها به سرمايه‌گذاري در واحدهاي سرمايه گذاري داراي حق راي ( موضوع ماده 3 پيوست 4 دستوالعمل پذيرش در بورس اوراق بهادار). ابلاغيه شماره 12020008 مورخ 1390/09/21ثبت نام مديرعامل و نمايندگان اعضاي حقوقي هيئت مديره نزد مرجع ثبت شرکت‌ها. ابلاغيه شماره 12020250 مورخ 1402/02/23اصلاح برخي مواد اساسنامه شرکت مطابق اساسنامه نمونه نهادهاي مالي. دستورالعمل حاکميت شرکتي تبصره 1 ماده 3استقرار ساز و کارهاي اثربخش جهت کسب اطمينان معقول از محقق شدن اصول حاکميت شرکتي در شرکت‌هاي فرعي. 9ماده 13کسب اطمينان از استقرار ساز و کارهاي مناسب براي مديريت ريسک توسط هيئت مديره. 10ماده 8ارائه گزارش‌هاي واحد حسابرسي داخلي در رابطه با ارزيابي کنترل‌هاي داخلي هر 3 ماه به هيئت‌مديره. آيين نامه ماده 13 قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي 11ماده 2 و تبصره‌هاي آناحراز شرايط مربوط به صلاحيت حرفه‌اي 2 نفر از نمايندگان اشخاص حقوقي عضو هيئت مديره طبق رويه تعيين شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار (موضوع ماده 31 اساسنامه شرکت‌هاي هلدينگ).